Aktualności

2021-05-11 Reprezentujemy organizacje, czyli rzecz o Federacji (cześć 3)

Dla organizacji sieciowej naturalne jest zaangażowanie w reprezentowanie jej członków wobec innych podmiotów. Nie inaczej jest z Kujawsko-Pomorską Federacją Organizacji Pozarządowych, która zrzeszając stowarzyszenia i fundacje z województwa angażuje się w działania rzecznicze i konsultacyjne na rzecz tych organizacji. Aktywnie uczestniczymy w konsultacjach dokumentów strategicznych, programów współpracy, programowania funduszy europejskich i krajowych, jak też bierzemy udział w spotkaniach gremiów opiniodawczych. -- O rzecznictwie interesów piszemy w trzeciej części publikacji o Federacji (część 1 dostępna jest tutaj, a część 2 tu >>).

To zaangażowanie Federacji nie jest niczym innym, jak skorzystaniem z możliwości jakie płyną z przepisów prawa (udział w konsultacjach, włączenie w prace zespołów międzysektorowych). Ale, po pierwsze, możliwość wynikająca z prawa to tylko zaproszenie do aktywności, trzeba jeszcze podjąć wyzwanie, a po drugie, w Federacji idziemy dalej, tworząc platformę do aktywności rzeczniczej.

Szukając dobrych praktyk i rozwiązań w obszarze współpracy samorządów lokalnych z organizacjami pozarządowymi, przy zaangażowaniu reprezentantów III sektora i samorządów, wypracowaliśmy rozwiązania „ożywiające” tę współpracę, przy wykorzystaniu programów współpracy samorządów z NGO. Rozwiązania te nazwaliśmy „modelami” wspierającymi faktyczną współpracę międzysektorową koncentrującą się na wspólnym budowaniu programu współpracy jako planu działania na rzecz lokalnej społeczności. Zebrane pomysły trafiły do wszystkich kujawsko-pomorskich samorządów i do szerokiej grupy organizacji w regionie (dostępne są w formie 
publikacji tematycznej dostępnej tutaj >>).

Angażujemy się w funkcjonowanie gremiów opiniodawczo-doradczych – przedstawiciele Federacji zostali wybrani przez sektor pozarządowy regionu do Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Kujawsko-Pomorskiego (IV i V kadencja) oraz do Sejmiku Organizacji Pozarządowych Województwa Kujawsko-Pomorskiego (III i IV kadencja). Włączyliśmy się także w zespoły i gremia związane z ekonomią społeczną, jak i z programowaniem wykorzystania funduszu europejskich w Polsce na poziomie krajowym i regionalnym. Nie tylko sami uczestniczymy w pracy zespołów międzysektorowych, ale także namawiamy inne organizacje do aktywności w tej formie rzecznictwa. Stąd wzięły się inicjatywy na rzecz tworzenia procedur wyborczych do gremiów międzysektorowych, szczególnie rad działalności pożytku publicznego (prowadzone w regionie) oraz komitetów monitorujących fundusze europejskie (na terenie całego kraju we wspólnym działaniu z Ogólnopolską Federacją Organizacji Pozarządowych). 

Obecność w zespołach i grupach międzysektorowych to oczywiście wiele godzin spędzonych na spotkaniach tych gremiów, ale także na kontaktach ze środowiskiem pozarządowym, które w tych gremiach reprezentujemy. W ramach zaangażowania staramy się tworzyć podsumowania aktywności ciał opiniodawczo-doradczych – jednym z takich pomysłów było powołanie „biura monitoringu” i tworzenie podsumowań w formie raportów z działań rzeczniczych i monitoringowych. Informacje o naszym zaangażowaniu zbieramy na naszej stronie internetowej, czy na poświęconych konkretnym zagadnieniom grupach tematycznych na Facebooku. Jednym z naszych ostatnich pomysłów (2020) jest powołanie „sekretariatu” działań rzeczniczych, którego rolą jest budowanie kanału kontaktu między środowiskiem pozarządowym a jego reprezentantami, a także wymiana informacji i bliskiej współpracy między reprezentantami NGO, jak i upowszechnianie i podsumowywanie podejmowanych działań. W ten sposób staramy się budować mechanizm koordynacji reprezentantów III sektora w gremiach opiniodawczo-doradczych, jednocześnie tworząc dla nich zaplecze organizacyjne i techniczne – finansujemy wydatki na organizację spotkań z reprezentowanym środowiskiem, sporządzenie analiz eksperckich i opinii prawnych, czy szkolenia z kompetencji i wiedzy niezbędnych w pracy reprezentanta NGO.

W aktywności rzeczniczej, szybko stało się dla nas jasne, że obok angażowania się w konsultacje i bardziej rozwinięte formy partycypacji obywatelskiej, niezbędne jest podnoszenie kompetencji eksperckich przedstawicielek i przedstawicieli organizacji pozarządowych z województwa w procesach stanowienia prawa. Zaangażowanie organizacji w konsultacjach jest wciąż na niskim poziomie, a niezbędne jest, by kadry NGO angażowały się w procesy stanowienia prawa, nie tylko z uwagi na konieczność ulepszania przepisów, ale przede wszystkim przyjmując rolę rzecznika tych środowisk, które nie potrafią lub nie mają możliwości wypowiedzenia się publicznie – w imieniu podopiecznych organizacji. Okazję do takiego działania dały nam środki europejskie, dzięki którym stworzyliśmy cykl edukacyjny „Szkoła Stanowienia Prawa”, który służy budowaniu zaplecza eksperckiego dla III sektora w regionie. W Szkole uczestniczą członkowie, wolontariusze i pracownicy organizacji pozarządowych z województwa. Oprócz ważnych zagadnień poruszanych podczas zajęć, jej niewątpliwą wartością jest możliwość spotkania z osobami zaangażowanymi w działania III sektora, a także podejmowanie wspólnych działań przez uczestników. Szkoła to pięć dwudniowych spotkań, których tematyka dotyczy zagadnień niezbędnych członkom organizacji w prowadzeniu działań na rzecz zmiany prawa, ale też w codziennych działaniach organizacji: rzecznictwo interesów, dostęp do informacji publicznej, prowadzenie działań strażniczych, fact checking czy umiejętność wystąpień publicznych. Elementem programu jest także „warsztat wdrożeniowy”, czyli wspólne planowanie i realizowanie działań rzeczniczych na rzecz zmian prawnych i rozwiązań, które są ważne dla uczestników. Absolwenci Szkoły tworzą Forum Dobrego Prawa – grupę osób, które chcą zajmować się sprawami ważnymi dla sektora pozarządowego i tworzyć eksperckie zaplecze organizacji pozarządowych w Kujawsko-Pomorskiem. Forum spotyka się raz w kwartale, podejmuje tematy rzecznicze i jest płaszczyzną kontaktu osób, które uczestniczą w działaniach rzeczniczych.

Punktem wyjścia dla działań rzeczniczych są bardzo często badania i analizy, przygotowywane nierzadko przez organizacje obywatelskie. Dla nas tematem aktywności badawczej była np. przystępność Krajowego Rejestru Sądowego dla organizacji pozarządowych (2020), która pozwoliła zweryfikować jakość współpracy wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego z organizacjami pozarządowymi na wielu płaszczyznach, m.in. zrozumiałości formularzy wniosków składanych w KRS, przejrzystości procedur, zrozumiałości wydawanych decyzji czy też dostępności budynków dla osób z niepełnosprawnościami. Do udziału w badaniu przystąpiło 160 organizacji z całego kraju, a wyniki monitoringu posłużą zwiększeniu świadomości sędziów, pracowników sądów oraz przedstawicieli władzy wykonawczej i ustawodawczej w zakresie problemów z jakimi najczęściej borykają się organizacje pozarządowe w kontaktach z KRS.

Powyższy tekst to jeden z rozdziałów publikacji podsumowującej dotychczasowe działania Federacji - "Pierwsze dziesięć lat" - można ją pobrać tutaj >>.